afb. Marten Coverack, 20 oktober 2001
In den Boerenmouw
Binnenstad Oost
De enige verklaring van de naam geeft Van Heurn, die zegt dat op de oosthoek een huis heeft gestaan dat een boerenmouw als uithangteken droeg. Gezien het feit dat het straatje vroeger 'Achter den Boerenmouw' geheten heeft, zijn wij geneigd deze verklaring te aanvaarden.
Straat in Straat uit (1984) 54, 66
Benaming
Jaar
Naam
Bron
1589
De Boerenmouw
Stegentocht 1
1830
Achter de Boerenmouw
Kaart J. B. Drossaers ca 1830
1890
Achter de Boerenmouw
Kaart Jos van Hagens ca 1890
1909
In den Boerenmouw
Huisnummeromnummering 1909
1910
In den Boerenmouw
Straatnamenlijst 's-Hertogenbosch 1910-1911
1928
In den Boerenmouw
Adresboek voor 's-Hertogenbosch 1928
Bossche straatnamen
Boerenmouw
door Ed Hupkens
.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> In den Boerenmouw, anno 1935. Poortje en arbeidershuisjes (inmiddels gesloopt), brug over de Binnendieze met op de achtergrond de Sint-Jan.<br><b>Datering:</b> 1935<br><b>Nummer:</b> 0001665<br><b>Bron:</b> Erfgoed 's-Hertogenbosch]") De straat komt uit in de Jeroen Boschtuin, een officieel stiltegebied. Oorspronkelijk was het de kloostertuin van het Redemptoristenklooster. We staan aan de achterkant van de voormalige Sint-Josephkerk, nu Orangerie geheten. De Orangerie is een centrum voor congressen, bedrijfsbijeenkomsten en recreatie. De neogotische kerk is gebouwd in 1859 en maakte tot 1971 deel uit van het klooster dat er naast ligt en thans in gebruik is als appartementencomplex. De Redemptoristen waren erg geliefd, vanwege hun massale zielenzorg aan de armen en verlatenen. Officieel heten zij Congregatie van de Allerheiligste Verlosser (verlosser in het Latijn: redemptor). Een van de bekendste Redemptoristen was Peerke Donders uit Tilburg, die werkzaam was in melaatsenkolonie Batavia in Suriname (in 1982 zaligverklaard). Een andere bekende Redemptorist was kardinaal Van Rossum, naar wie het Kardinaal Van Rossumplein genoemd is. |
Stadsblad woensdag 28 november 2007
Verdwenen stadsbeelden
Een boeiend doorkijkje naar de Sint-Jan
door Henny Molhuysen|
Het toeristenseizoen is weer geopend in Den Bosch en de meimaand van Maria staat voor de deur. Redenen voor velen om naar de hoofdstad van Noord-Brabant te trekken voor een toeristisch bezoek of pelgrimage. De Sint-Janskathedraal behoort niet tot de 'verdwenen stadsbeelden', maar toch is het aanzicht van deze gotische kerk de laatste eeuw totaal anders geworden. De kerk is gerestaureerd en in het begin van de eeuw kregen de koepeltjes op de midden toren een ander aanzicht en ook de wijzerplaten in de westtoren kregen een heel andere plaats. Wat wel degelijk veranderd is, is het aanzicht op de middeleeuwse kerk. Tot voor honderd jaar was de kerk letterlijk hét hoogtepunt van de stad met zijn markante bouw die uittorend boven de andere huizen en gebouwen van de stad. Daaraan is deze eeuw nogal wat veranderd: vele andere hoge gebouwen zorgden dat de Sint-Jan zich niet meer markant verheft boven de andere panden. Weliswaar is het provinciehuis niet in de binnenstad gebouwd, maar plannen lagen daar wél voor klaar. Zelfs vanuit Het Bossche Broek is het Bossche aangezicht aangetast: de flat aan het Loeffplein, de toneeltoren van het Casino en de hoge zuil bij de PTT tasten het Bossche prospect in ernstige mate aan. Eveneens vanuit de Bossche binnenstad zelf is het zicht op de kerk verstoord. Door de komst van hogere gebouwen in de binnenstad zijn verassende doorkijkjes verdwenen of geheel veranderd. Maar gelukkig vertoont de kathedraal zich toch nog regelmatig en ook spontaan aan Bosschenaren, toeristen, pelgrims en passanten. Bijvoorbeeld vanuit In den Boerenmouw. In dit straatje bevond zich van vlak na 1629 tot 1803 een schuilkerk, omdat de katholieken geen andere manier hadden om naar de kerk te gaan. Later werd er het pand de Sociëteit Concordia gevestigd en nog later - na een verbouwing - hadden de paters Redemptoristen er een tehuis voor R.K. Militairen. Achterin In den Boerenmouw bevond zich een poortgebouw met een hofje erbij. Het waren kleine, wit gekalkte huisjes en daar groeiden zelfs druiven. Dat was toen - enkele tientallen jaren geleden - een unicum in Den Bosch: niemand anders had zo'n plant in de tuin. Maar echt opmerkelijk was dat niet, want in de middeleeuwen strekten de Brabantse wijnranken zich uit tot de hoofstad van de Meierij. Maar ook dit karakteristieke hofje is verdwenen, slachtoffer van de slopershamer. Ervoor in de plaats kwamen moderne huizen, een parkeergarage en en buurtparkje: de Jeroen Boschtuin. Gebleven is de Binnendieze die onder de straat door stroomt. Toeristen en kunstenaars hadden het kleine straatje al lang ontdekt: van hieruit heb je een fraai uitzicht op het noorderportaal van de Sint-Janskathedraal, maar ook in de toekomst zullen lenzen van fototoestellen en videoapparaten weer vanuit In den Boerenmouw gericht worden op deze gotische kerk. |
Brabants Dagblad dinsdag 28 april 1998
Artikelen
| 1998 |
Henny MolhuysenVerdwenen stadsbeelden : Een boeiend doorkijkje naar de Sint-JanBrabants dagblad dinsdag 28 april 1998 (foto) |
Kunstafbeeldingen
|
|
"In Den Boerenmouw" in 1958Gé Hurkmans ()(potloodtekening, 31 x 23 cm) Ir. L.G. van den Berg, 's-Hertogenbosch |
Panden
Hinthamerstraat
In den Boerenmouw 2-4
Rijksmonument
In den Boerenmouw 2
In den Boerenmouw D 2a (????)
In den Boerenmouw 2 (1909)
| 1928 | J.M. van Iperen |
| 1943 | J.A. Anneveld (concierge Lyceum) - H.A.J. Serré |
In den Boerenmouw 4
In den Boerenmouw D ongen. (????)
In den Boerenmouw 4 (1909)
De Groote Stroom
In den Boerenmouw 18..30
In den Boerenmouw 6
In den Boerenmouw D 3 (????)
| 1898 | B.G. Jansen - L. Steijns (zadelmaker) |
In den Boerenmouw 6 (1909)
| 1910 | L.A. van Wely (stoomhoutzagerij en draaierij) |
| 1928 | Billardfabriek |
In den Boerenmouw D 3a
In den Boerenmouw D 3a (????)
| 1908 | L. Joosten (kleermaker) - J. v. Opbergen (militaire kleermaker) |
In den Boerenmouw 8
In den Boerenmouw D ongen. (????)
In den Boerenmouw 8 (1909)
| 1910 | L. Joosten (kleermaker) - J. van Opbergen (militaire kleermaker) |
| 1923 | Gerardus van Gogh (sigarenmaker) |
| 1928 | G. van Gogh - J.C. Sluijter |
| 1943 | G. van Gogh (sigarenmaker) |
In den Boerenmouw 10
In den Boerenmouw D 5 (????)
| 1865 | A.H. Jeuke (bode bij het provinc. bestuur) |
| 1875 | A. Strijbosch (machinist) |
In den Boerenmouw D 4 (1880)
| 1908 | J.F. van Eijndhoven (schilder) |
In den Boerenmouw 10 (1909)
| 1910 | J.F. van Eijndhoven (schilder) |
| 1923 | Gerrit Bakker (wachtmeester huzaren) |
| 1928 | C. van Diessen |
| 1943 | C. van Diessen (concierge) |
In den Boerenmouw 12
In den Boerenmouw D 6 (????)
| 1865 | J.M. Wolfs (warmoezenier) |
| 1875 | J. van de Heuvel (bewaarder van orde in de cathedrale kerk van st. jan) |
| 1881 | J. van den Heuvel (bewaarder der orde in de cathedrale kerk van st. jan) |
In den Boerenmouw D 5 (1880)
| 1881 | A. van der Heijden (hovenier) - A. Strijbosch (machinist) |
In den Boerenmouw 12 (1909)
| 1910 | J. Smits (slager) |
| 1928 | J. Smits |
| 1943 | J. Smits |
In den Boerenmouw D 5a
In den Boerenmouw D 5a (????)
| 1908 | J. Smits en Zonen (slachters) |
Geen (1909)
In den Boerenmouw 16
In den Boerenmouw 16 (????)
| 1985 | School voor meao |
Redemptoristenpad
Redemptoristenpad
In den Boerenmouw 23
In den Boerenmouw D 6 (????)
| 1908 | Werkplaats Fr. Rooijackers (meubelmaker) |
In den Boerenmouw 23 (1909)
| 1910 | Werkplaats Fr. Rooijackers (meubelmaker) |
In den Boerenmouw 21
Rijksmonument
In den Boerenmouw D 7 (????)
| 1865 | T. Smulders (societeithouder) |
| 1865 | J.D. van Well (bode bij eene levensverzekering maatschappij) |
In den Boerenmouw D 7 (1880)
| 1908 | A.Th. Strijbosch (machinist, strijkinrichting) |
In den Boerenmouw 21 (1909)
| 1910 | P.G. v.d. Graaf (aanspreker) |
| 1923 | Maria van de Graaf (strijkster) - Petrus G. van de Graaf (aanspreker) |
| 1928 | P. van de Graaf |
| 1943 | J.M. van Breugel (werkvr.) - H.W.A. Kiewel (slager) |
In den Boerenmouw 19
In den Boerenmouw D 8 (????)
| 1865 | H. van Rooij (tapper, stads meter en adsistent nachtwaker) |
In den Boerenmouw D 8 (1880)
| 1908 | A.L. de Bresser (schilder) - W.P.J. Knibbeler (concierge) |
In den Boerenmouw 19 (1909)
| 1910 | A. Böttcher .(concierge R.K. milit. vereeniging) |
| 1928 | wed. J.P. Roeters |
| 1943 | L. Brok (concierge) |
In den Boerenmouw 17-15
heinIn den Boerenmouw 17
In den Boerenmouw D 8a (????)
| 1908 | R.K. Militaire Vereeniging 'Concordia' |
In den Boerenmouw 17 (1909)
| 1910 | A.L. de Bresser (schilder) |
| 1923 | Andreas L. de Bresser (huisschilder) |
| 1928 | A.L. de Bresser |
| 1943 | G.J. de Bresser (koperslager) |
In den Boerenmouw 15
In den Boerenmouw D ongen. (????)
In den Boerenmouw 15 (1909)
| 1910 | R.K. Militaire Vereeniging 'Concordia' |
| 1928 | R.K. Milit. Vereeniging |
| 1943 | Fr. van Heijnsbergen (buffetjuffrouw) |
De Groote Stroom
In den Boerenmouw 13-11
Rijksmonument
In den Boerenmouw 13
In den Boerenmouw D 9 (????)
| 1865 | J.C. Hendriks (tapper) - wed. E. Krijger (gepensionneerde) |
| 1875 | J.C. Hendriks (partikulier) - M. van Vucht (tapper) |
In den Boerenmouw 13 (1909)
| 1910 | L. v.d. Ven (arbeider) |
| 1923 | Lambertus Bodar (koopman in fruit) |
| 1928 | L. Bodar |
| 1943 | A. van Ewijk (fabrieksarbeider) - A. van Ewijk (schoenmaker) |
In den Boerenmouw 11
In den Boerenmouw D 8 (????)
In den Boerenmouw D 9a (1880)
| 1908 | R.J. Schippers - L. v.d. Ven (arbeider) |
In den Boerenmouw 11 (1909)
| 1910 | R.J. Schippers |
| 1928 | J.A. Spijkers |
| 1943 | C.H. Walters (kleermaker) |
In den Boerenmouw 9-7
In den Boerenmouw 9
In den Boerenmouw D ongen. (????)
In den Boerenmouw 9 (1909)
In den Boerenmouw 7
In den Boerenmouw D 9b (????)
| 1908 | wed. P. Coolegem (fruithandel) - L.A.M. Orten (goudsmid) |
In den Boerenmouw 7 (1909)
| 1910 | Werkplaats L.A.M. van Orten (goudsmid) |
| 1928 | Drukkerij St. Jan |
In den Boerenmouw 5
In den Boerenmouw D 9c (????)
In den Boerenmouw 5 (1909)
| 1910 | wed. P. Coolegem (fruithandel) |
| 1928 | P.A.W.G. Bechtold - G.A. van Heck - L.A. Schippers |
| 1943 | L.A. Schippers (sigarenmaker) |
In den Boerenmouw 3
Rijksmonument
In den Boerenmouw D ongen. (????)
In den Boerenmouw 3 (1909)
In den Boerenmouw 1
In den Boerenmouw D 10a (????)
In den Boerenmouw 1 (1909)
Hinthamerstraat
Postcodes
5211 NG 1..23 5211 NG 2..30
Straatindeling
1909 : rechts 1..23, links 2..12 1995 : rechts 1..21, links 2..30 (Huisnummerkaart H16)
Afbeeldingen
-
z.j.
/0109.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> In den Boerenmouw<br><b>Vervaardiger:</b> Hendrik de Laat<br><b>Datering:</b> z.j.]")
-
z.j.
/0104.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> Gezicht op de Sint Jan vanuit In de Boerenmouw<br><b>Vervaardiger:</b> Hendrik de Laat<br><b>Datering:</b> z.j.<br><b>Nummer:</b> 0051699<br><b>Bron:</b> Erfgoed 's-Hertogenbosch]")
-
z.j.
/0110.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> In den Boerenmouw<br><b>Vervaardiger:</b> Hendrik de Laat<br><b>Datering:</b> z.j.]")
-
z.j.
/0111.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> In den Boerenmouw<br><b>Vervaardiger:</b> Hendrik de Laat<br><b>Datering:</b> z.j.]")
Literatuur en bronnenpublicaties
J.J.M. Franssen, De Bossche arbeider in zijn werk- en leefmilieu in de tweede helft van de negentiende eeuw XXXIV (1976) 531
Kees Spierings, Wij waren nog stadje (1966) XXV, XXVI
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 72, 390
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |